ابزار آلات چیست و چه کاربردهایی دارد؟
ابزارآلات به ابزار و وسیله هایی گفته می شود که برای انجام امور مختلف در صنایع گوناگون مورد استفاده قرار می گیرند. ابزارآلات انواع مختلفی داشته و مدل های گوناگون آن از تنوع بالایی برخوردار هستند.
با اینکه روش های مختلفی برای طبقه بندی ابزار آلات پیشنهاد شده است اما با این حال طبقه بندی به روش کارکرد و صنایعی که مورد استفاده قرار می گیرد، رایج تر است. در نتیجه در این مقاله نیز به بررسی دسته بندی انواع ابزار آلات ، و معرفی ابزار آلات برقی می پردازیم.
دسته بندی انواع ابزارآلات با توجه به نحوه ی کارکرد آن
ابزارآلات مختلف با توجه به نوع کارکردی که دارند به چهار دسته کلی طبقه بندی می شوند که عبارت اند از:
ابزار های اندازه گیری 2- ابزار های دستی 3-ابزار های بادی 4- ابزار برقی
ابزار اندازه گیری
ابزار اندازه گیری و یا همان ابزارآلات دقیق به مجموعه ای از وسیله ها گفته می شود که در صنایع مختلف جهت تعیین اندازه یک چیز به کار گرفته می شوند. به دلیل آنکه در اکثر صنایع کمیت های دقیق اهمیت بسیار بالایی دارند از این رو نقش ابزار اندازه گیری نیز پر رنگ تر می شود. به طوری که ابزار آلات دقیق اندازه گیری بخش مهم و وسیعی از مهندسی را شامل می شود.
در هر صنعتی پارامتر های مختلفی برای رسیدن به هدف لازم است از این رو وسیله ها و ابزار اندازه گیری مختلفی ساخته شده تا پاسخ گوی نیاز هر حوزه ای باشد. مهم ترین ابزارآلات دقیق و یا بهتر است بگوییم مهم ترین و پر استفاده ترین ابزار اندازه گیری عبارت اند از ترانسمیتر، آمپرسنج یا آمپرمتر، مولتی‌متر، کالیبراتور، رطوبت سنج، فرکانس متر، نورسنج، ضخامت سنج، گازسنج، دماسنج، صوت سنج، لرزش یا ارتعاش سنج، متر لیزری، مولتی فانکشن‌ها. شایان ذکر است که هر کدام از این ابزار اندازه گیری، برای صنایع مختلفی مورد استفاده قرار گرفته و پارامتر مشخصی را اندازه گیری می کند.
ابزار های دستی
ابزار دستی بیشتر شامل ابزار آلاتی نظیر چکش، انبردست، پیچ گوشتی، فازمتر، متر و… می باشد. الگوریتم کار ابزار های دستی متکی به نیرو مکانیکی بوده و کار با آن ها اغلب بسیار ساده و بدون نیاز به آموزش می باشد و امروزه در صنایع بسیار زیادی از ابزار های دستی استفاده می شود. کابینت سازی، مکانیک، تعمیر لوازم خانگی و… از جمله مشاغلی هستند که در آن ها ابزار های دستی به وفور مورد استفاده قرار می گیرد.
ابزار های بادی
ابزار های بادی به گروهی از ابزارآلات صنعتی اتلاق می شود که به وسیله فشار هوا کار می کنند.نحوه ی کار ابزار های بادی به گونه ای است که هوای فشرده شده در کمپرسور باعث ایجاد نیروی محرکه می شود. شایان ذکر است که هوای مورد نیاز برای تامین نیروی مکانیکی این ابزارها به وسیله شلنگ فنری یا لوله به ابزار انتقال می یابد. ابزار های بادی با توجه به ویژگی ها و مزیت هایی که دارند جایگزین بسیار مناسبی برای ابزار آلات الکتریکی می باشند.
ابزار برقی
ابزار برقی یکی از متداول ترین و پرکاربردترین ابزارآلات مورد استفاده در صنایع مختلف می باشند. در واقع انواع مختلفی از ابزار برقی در هر صنعتی به چشم می خورد. نام گذاری ابزار برقی به آن دلیل است که این ابزار توسط یک منبع انرژی الکتریکی کار می کند.
برخی از ابزار برقی دقیقا مانند ابزار دستی بوده و کارایی شبیه به آن را دارند و تنها تفاوت آن ها در منبع تامین انرژی می باشد. شایان ذکر است که انواع ابزار برقی در دو دسته کلی ابزار برقی خانگی و ابزار برقی صنعتی تولید و روانه بازار می شوند. اره برقی، دریل، بتن کن و چکش تخریب و دستگاه جوشکاری از جمله انواع ابزار برقی می باشند.
انواع ابزار برقی شامل دستگاه جوش، دریل، فرز، اره برقی، دستگاه پولیش، دستگاه سنباده زن، رنده برقی نجاری و دیگر موارد می شود. ابزارآلات برقی یا ابزار الکتریکی نمونه پیشرفته تر و کامل تر ابزار آلات دستی هستند. این ابزارآلات از قدرت بالایی برخوردار هستند و توسط جریان برق شهری کار می کنند. در نتیجه، انجام کارهای مختلف با ابزار آلات برقی ساده تر و با سرعت بالایی انجام می شود.
انواع ابزار برقی:
دستگاه جوش
یکی از انواع ابزار برقی دستگاه جوش یا اینورتر جوشکاری است. این وسیله برای اتصال قطعات فولادی و فلزی به یکدیگر مورد استفاده قرار می گیرد. دستگاه جوش به واسطه ی جریان الکتریکی و قوس الکتریکی اتصال میان دو قطعه را انجام می دهد.
از این ابزار در تولید قطعات فلزی و صنعتی، تجهیزات نفتی و کشتی سازی و تجهیزات نظامی استفاده می شود.
اینورتر جوشکاری
این ابزار در واقع به همراه انرژی برق، حرارت بالایی را تولید می کند؛ و به واسطه این حرارت دو قطعه فلزی را ذوب کرده و در نهایت آنها را به یکدیگر متصل می کند. از این خاصیت می توان به جهت متصل نمودن قطعات فلزی، برای مثال درب های فلزی در انواع فضاها و ساختمان ها، استفاده نمود. در واقع در هر زمینه ای که نیاز به انجام عملیات جوشکاری باشد اینورتر می تواند پروسه را بسیار تسهیل کند.
در بسیاری از کشورهای پیشرفته، چند سالی است که این ابزار مورد استفاده قرار می گیرد؛ در کشور ما نیز به علت استقبال فوق العاده خوب از این تجهیزات، تولید کنندگان داخلی اقدام به ساخت آنها نموده اند. اینورتر ها در نمونه های خانگی، صنعتی و نیمه صنعتی، تولید و در بازار عرضه می شوند.
دریل
دریل ابزاری بسیار پرکاربرد است که وظیفه اصلی آن سوراخ کاری بر روی سطوح مختلف و اجناس گوناگون مانند چوب، مصالح، انواع فلزات و… است. اگر چه دریل ها را ابزاری برای سوراخ کاری می‌دانیم، اما این تنها کاربرد آنها نیست؛ ما امروزه شاهد گجت‌ها و ابزارهای بسیار متنوعی هستیم که به دریل متصل می‌شوند و برای فرایندهای مختلف مانند برش کاری، باز و بسته کردن پیچ‌ها، سیقل دادن و پولیش کاری به کار گرفته می شوند. دریل برقی در واقع یک موتور الکتریکی است، که با چرخاندن مته دراجسام سوراخ ایجاد می‌کند. قسمتی از دریل برقی شامل قطعاتی مثل دسته، دکمه خاموش و روشن با قفل ایمنی، دکمه عقب (reversing switch) برای تغییر جهت چرخش مته، تنظیم کننده گشتاور و سه نظام ( نگهدارنده مته) می‌شود.
مدت زمان زیادی است که دریل ها توسط مردم، مورد استفاده قرار می‌گیرد. دریل برقی یکی از ابزارهایی است که برای مشاغل مختلف و با حیطه‌های کاری مختلف استفاده می‌شود. به عبارتی می‌توان گفت که این وسیله یکی از ابزارهای برقی، با کاربرد عمومی و تخصصی است؛ وسیله‌ای که امروزه در بیشتر خانه ها، کارگاه‌ها و … یافت می‌شود.
فرز
فرز یکی دیگر از انواع ابزار برقی است که برای برش و سایش قطعات گوناگون استفاده می شود. با قرارگیری یک صفحه برش یا دیسک فرز به روی دستگاه، انجام فعالیت های مختلف امکان پذیر می شود. این دیسک توسط حرکت موتور با سرعت بالایی به حرکت در می آید و برش قطعات را انجام می دهد. دستگاه فرزها نیز براساس منبع تغذیه در انواع مختلفی تولید می شوند. این ابزار با توجه به نوع کاربرد، در انواع فرز سنگبری، مینی فرز، سنگ فرز، فرز آهنگری، فرز انگشتی، اوور فرز، فرز فرم ، فرز رومیزی و مینیاتوری و دیگر مدل ها به بازار ارائه می شود.
اره برقی
اره برقی نوع دیگری از انواع ابزارآلات الکتریکی است. دندانه های این ابزار به صورت زنجیر حول یک محور حرکت می کنند. با حرکت زنجیر این ابزار، امکان برش و قطع کردن متریال های چوبی امکان پذیر می شود. این ابزار بسته به نوع کاربرد و قطعه کار به چند دسته تقسیم می شود. اره برقی به نسبت اره های دستی سرعت و قدرت بالاتری دارد. از این وسیله برای برش چوب، هرس کردن درختان و برش تنه درختان استفاده می شود.
دستگاه پولیش
از دیگر انواع ابزار برقی می توان به دستگاه پولیشر اشاره نمود. این ابزار برای درخشندگی و جلا دادن سطحوح مختلف از پولیش استفاده می کنند. دستگاه پولیش از یک برس تکی برخوردار است که به کمک نیروی چرخشی سطوح مختلف را تمیز می کند. این محصول شباهت زیادی به فرز دارد. زیرا در ساختار پولیش، تکنولوژی دستگاه فرز به کار گرفته شده است.
استفاده از این ابزار در زمینه پولیش کردن ماشین، سرامیک، کف پوش و دیگر موارد کاربرد دارد.
دستگاه سنباده زن
در صنعت چوب، از سنباده زن برای صیقل دادن و صاف کردن سطوح ناهموار چوب استفاده می شود. این ابزار به غیز ار صیقل دادن و صاف کردن سطوح، می توان برای از بین بردن خط و خش و رنگ کردن چوب نیز استفاده کرد. در دستگاه سنباده زن نیروی چرخشی موتور به حرکت لرزشی تبدیل می شود. سنباده زن برای کار های هنری، مشبک کاری و دیگر موارد کاربرد دارد.
رنده برقی نجاری
رنده برقی یکی دیگر از انواع ابزار برقی است. این ابزار به گونه ای تولید شده است که فرآیند رنده کردن چوب را انجام می دهد. برش، کم کردن ضخامت چوب، هموارسازی سطوح و ایجاد زاویه ۹۰ درجه بر روی چوب از رایج ترین کاربردهای این ابزار به شمار می آیند.
جارو برقی صنعتی
مکنده صنعتی یا جارو برقی صنعتی به منظور انتقال مواد، پاک کردن گرد و غبار، نظافت و جمع آوری زباله ها کاربرد دارد. این محصول با برق سه فاز کار می کند. در ساختار جاروبرقی صنعتی از موتورهای توربینی و پمپ های ساید چنل استفاده شده است. استفاده از این ابزار در کارخانه، کارگاه های صنعتی و مکان های عمومی کاربرد دارد.
دمنده و مکنده
دمنده و مکنده یک ابزار الکتریکی است برای تمیز کردن گرد و غبار است. کار اصلی این ابزار دمندگی هوا با فشار بالا است. دمنده توسط حرکت موتور، جریان هوا را ایجاد می کند و به کمک لوله ای که در این محصول وجود دارد، هوا را با فشار زیاد به سمت خروجی هدایت می کند. از این دستگاه برای پاک کردن گرد و غبار کیس ها و رک های سرور استفاده می کنند.
پیستوله برقی
پیستوله برقی از دیگر انواع ابزار برقی است. این محصول مانند یک اسپری کار می کند و گازهای تبدیل شده به پودر رنگی را بر روی سطوح پخش می کند. رنگ پاشی و رنگ آمیزی سطوح مختلف با سرعت و دقت بالایی انجام می شوند. این ابزار در سه نوع دستی، اتوماتیک و برقی تولید می شود. استفاده از این محصول در صنعت خودرو سازی و صنعت ساختمان کاربردهای زیادی دارد.
کارواش خانگی
واتر جت یا کارواش خانگی عملیات شست و شو را به صورت مکانیزه انجام می دهد. کارواش خانگی آب را با فشار بالا به روی سطح می پاشد و باعث پاک شدن آلودگی سطح می شود. روش کار واتر جت به گونه ای است که آب را با فشار کم دریافت می کند. سپس توسط موتور، آب را با فشار بالا به خارج انتقال می دهد. قدرت فشار آب در انتهای دستگاه توسط دکمه نازل کنتزل می شود.
سشوار صنعتی
در این بخش از مطلب آشنایی با انواع ابزار برقی به بررسی سشوار صنعتی می پردازیم. تفنگ حرارتی یا سشوار صنعتی انرژی الکتریکی را به باد گرم تبدیل می کند. شسوار صنعتی از دو بخش المنت و موتور تشکیل شده است. المنت وظیفه تولید گرما و موتور وظیفه خروج گرما را دارد. این محصول عملکردی شبیه به سشوار خانگی دارد. اما باد و درجه حرارت این ابزار، چندین برابر بیشتر از سشوارهای معمولی است. دمای باد این سشوار ها میان ۵۰ تا ۷۰۰ درجه سانتی گراد است.
چکش تخریب
از چکش تخریب یا پیکور برای تخریب انواع سازه های ساختمانی استفاده می شود. این ابزار از قدرت بالایی برخوردار است اما برای تخریب سطوح فلزی مناسب نیست. پیکور در انواع بنزینی، برقی، پنوماتیک و هیدرولیکی تولید می شود. این محصول در صنعت ساختمان سازی و فعالیت های ساختمانی مورد استفاده قرار می گیرد.
بتن کن
بتن کن ها شباهت بسیار زیادی به چکش های برقی دارند، اما سبک کاری متفاوتی دارند. این بتن کن ها علاوه بر خاصیت تخریبی، دارای قابلیت کار بصورت چرخشی هم می باشند. از تفاوت های میان دریل های بتن کن و چکش های تخریب، می توان به این مورد اشاره کرد که دریل های بتن کن برای سوراخ کردن و کندن بتن و دیوار مورد استفاده قرار می گیرند؛ و بیشتر مواقع در تاسیسات و نصب مورد استفاده قرار می گیرند. اما چکش های تخریب، برای تخریب اجسام بسیار سخت و سنگین مورد استفاده قرار می گیرند.
موتور برق
موتور برق محصول دیگری است که نام آن در لیست انواع ابزار برقی قرار می گیرد. در مکان هایی که امکان استفاده از برق وجود ندارد و یا برق کشی انجام نشده است، می توانید به طور سیار از موتور برق استفاده نمایید. این دستگاه انرژی مکانیکی را به انرژی الکتریکی تبدیل می کند. موتور انرژی مکانیکی را از سوخت دریافت می کند و آن را توسط ژنراتور به انرژی الکتریکی تبدیل می کند.
موتور برق را در بیابان، کوه ها که هیچ نوری در شب وجود ندارد استفاده می شود. همچنین در مواقعی که قطعی برق در مراکزی همچون بیمارستان ها، ویلاها و مجتمع های بزرگ رخ داده است، کاربرد دارد.
آچار بکس برقی
برای باز و بسته کردن پیچ و مهره از آچار بکس استفاده می شود. آچار بکس از سری های مختلف متناسب با انواع پیچ ها برخوردار است. آچار بکس از طریق موتور الکتریکی انرژی مورد نیاز خود را تأمین می کند. سپس به واسطه گیربکس، قدرت را به سطح مورد نظر انتقال می دهد.
شیارزن
از شیار زن برای ایجاد شیار با دقت و سرعت بالا بر روی سطوح گوناگون استفاده می شود. عملیات برش بر روی متریال های گوناگون با عمق و شیار مشخص با شیار زن انجام می شود. لازم به ذکر است این ابزار در لیست انواع ابزار برش برقی نیز قرار می گیرد. استفاده از این ابزار در زمینه فعالیت های ساختمانی کاربرد فراوان دارد.
پیچ گوشتی برقی
پیچ گوشتی‌های برقی کاربردهای بسیار زیادی در امور مختلف دارند. علاوه بر طراحی ساختمان و نصب تجهیزات، از پیچ گوشتی برقی در صنایع و محیط‌های کارگاهی نیز استفاده می‌گردد. این نوع پیچ گوشتی به دو صورت برقی و شارژی طراحی می‌شود.
مسلماً اگر شما پیچ گوشتی شارژی را در اختیار داشته باشید زمانی که قرار است با اتصالات برقی کار کنید، بدون اینکه نگران برق گرفتگی باشید می‌توانید امور کاری خود ادامه دهید. از پیچ گوشتی‌های برقی در صنعت کابینت‌سازی، اتصالات برقی ساختمان و در محیط‌های صنعتی و کارگاهی استفاده می‌شود.
